Vrouwen en vrouwenorganisaties hebben de politiek nodig om hun belangen te behartigen – en de politiek heeft meer vrouwen nodig om die belangen ook echt tot hoofdzaak in plaats van bijzaak te maken.

De ongelijkheid tussen mannen en vrouwen krijgt de laatste tijd steeds meer aandacht. Je ziet het terug op tv, in de kranten en op diverse podia. De vrouwenstrijd begint weer hip te worden en steeds meer vrouwen durven zichzelf na lange tijd weer trots feminist te noemen. Ze laten steeds luider van zich horen en eisen verandering: Time’s Up!

Ik voel vlinders in mijn buik bij de hoop dat we misschien aan het begin van een nieuwe feministische golf staan. Maar ik maak me ook zorgen over de effectiviteit van dat hedendaagse feminisme. De nieuwe generatie zelfbewuste feministen ontbreekt het aan een politieke agenda en aan een politiek aanvalsplan.

Maatschappelijk vertrouwen

Verwonderlijk is dat niet. Hedendaagse feministen verschillen hierin niet van hun leeftijds- en tijdsgenoten. Het maatschappelijke vertrouwen in de politiek is laag. Daardoor kijken ze niet naar de politiek voor oplossingen en zien ze voor zichzelf ook veel te weinig opdracht om politiek actief te worden.
Dat is mijns inziens een grote fout. De politiek is niet zaligmakend, maar nog altijd veel te belangrijk om links (of rechts) te laten liggen.

Vrouwen van de eerste feministische golf vochten voor het kiesrecht. Sommige van hen waren bereid daarvoor te sterven, zozeer waren ze overtuigd van de noodzaak dat vrouwen moesten kunnen meepraten en meebeslissen in de politieke arena: alleen dán zou de positie van vrouwen werkelijk verbeteren.

Nee zeggen was geen optie

Vrouwen van de tweede feministische golf waren overtuigd dat, wanneer je de mogelijkheid had om de politiek in te gaan, nee zeggen geen optie was. Er was immers geen betere manier om je politieke agenda te verwezenlijken dan daar waar de besluiten werden gemaakt.
De vrouwen die in de jaren zeventig en tachtig in de politiek zaten, wisten zich gedragen en gesteund door de vrouwenbeweging. Ze hadden heldere doelen en waren ervan doordrongen dat ze een stem gaven aan al die andere vrouwen. Daardoor hadden ze, ondanks dat vrouwen in de politiek nog een kleine minderheid was, het lef zich te laten gelden en de boel flink op te schudden.

Duidelijke politieke agenda nodig

De noodzaak voor de vrouwenbeweging om een duidelijke politieke agenda te formuleren, druk op de politiek uit te oefenen en te zorgen voor politieke vertegenwoordiging is vandaag de dag onverminderd belangrijk.
Immers, om meer vrouwen aan de top te krijgen in het bedrijfsleven, zijn we afhankelijk van de politieke wil en een politiek besluit om verder te gaan dan een boterzacht streefcijfer. Alle ons omringende landen gingen ons al voor.
Het serieus handhaven van de wet voor gelijke behandeling en gelijke beloning, en daar prioriteit aan geven, ligt bij de politiek. In IJsland is er al een jaar een wet van kracht waardoor bedrijven die de fout ingaan ook daadwerkelijk een forse boete riskeren.
Ook de geringe mate waarin slachtoffers van seksueel of huiselijk geweld serieus worden genomen worden en het geringe aantal veroordelingen van daders moeten een politieke prioriteit worden.
Hoeveel geld is er voor kinderopvang, hoeveel dagen ouderschapsverlof en vaderschapsverlof zijn er?
Allemaal politieke besluiten.

Dit is mijn oproep:

Daarom doe ik een oproep aan vrouwen en vrouwenorganisaties: formuleer een politieke agenda. Steun vrouwen in de politieke arena die zich inzetten voor die agenda of beter nog: ga zelf de politiek in.
De vrouwenstrijd kan niet zonder een politieke vuist.

 

Deze blog verscheen eerder op Stadsleven.nu

De uitslagen van de Amerikaanse midterm verkiezingen zijn sensationeel. Nooit eerder werden er op zoveel plekken zoveel vrouwen en minderheden verkozen. En tussen hen heel veel firsts: De eerste zwarte vrouw in het congres, de jongste vrouw, de eerste moslima’s, de eerste Native-Americans, de eerste openlijke homo’s en lesbo’s.

Het is niet overdreven om over een politieke aardverschuiving te spreken. Als je, zoals ik, een hartstochtelijk voorstander bent van meer vrouwen in de politiek is er dus reden genoeg om blij te zijn. Maar naast dat ik blij ben, maak ik me ook boos.

Ik maak me boos om al die politiek commentatoren die heel gemakzuchtig verklaren dat er zoveel vrouwen en minderheden meegedaan hebben omdat ze “tegen Trump zijn”. Ik hoorde Michiel Vos bij Pauw zelfs zeggen dat Trump heel goed voor de vrouwenemancipatie is. Een belachelijke simplificering van de werkelijkheid.

In werkelijkheid is het heel hard werk geweest. Er is een enorme inzet geweest van organisaties die vrouwen en minderheden werven. Organisaties als Emily’s list en Amanda Litman’s Run for Something en vele anderen. Zij hebben actief gezocht naar mensen die eventueel geschikt zouden kunnen zijn maar dat niet zo snel van zichzelf dachten omdat ze niet op de zittende politici lijken. Zij zijn actief benaderd en begeleid. Bijgestaan bij het samenstellen van hun team en het formuleren van hun agenda. Geholpen bewust te worden welke barrières je als vrouw of minderheid tegenkomt en hoe je die overwint. Een netwerk geboden, et cetera.

Ook de verdeeldheid binnen de Democratische partij, waar de politieke commentatoren over spreekt, hangt samen met deze aardverschuiving. Er is een hele nieuwe garde politici opgekomen die zich niet meer aan de regels wil houden van hoe de politiek ‘nu eenmaal’ functioneert. Ze willen niet aan de leiband van belangenorganisaties en lobbygroepen lopen. Ze willen dat de politiek inclusief wordt, voor iedereen, en dus ook voor en door hen. En op hun manier.

Het gevaar van de simplistische verklaringen die ik de afgelopen dagen voorbij heb horen komen, is dat we denken dat je niks hoeft te doen om de politiek weer van iedereen te maken. En dat zou wel eens het failliet van ons politieke systeem betekenen met steeds meer versnippering en steeds krappere meerderheden. Iets waar Wim Kom zich grote zorgen over maakte in zijn gesprek met mij voor mijn boek De Zijkant van de Macht. Kok vreesde de teloorgang van het huidige politieke systeem en de partijpolitiek. ‘De geloofwaardigheid van een systeem – waarin een steeds kleinere meerderheid zijn wil op kan leggen aan een steeds grotere minderheid – kalft af. Als er niks verandert, implodeert het hele systeem. Dat proces is al volop gaande. We moeten naar andere vormen zoeken.’ Hij sprak zijn hoop uit dat vrouwen de drijvende kracht zouden kunnen zijn die op een andere manier politiek kunnen maken.’

En zo is het maar net. We kunnen het ons dus niet veroorloven de gemakzuchtige verklaringen te geloven en te herhalen. De democratie voor iedereen maken is hard werken.